Η ζωή αποτελείται από αλλαγές

Η ζωή του ανθρώπου είναι σαν μια ιστορία, η ιστορία αυτή μπορεί να χωριστεί σε κεφάλαια, στις λεγόμενες μεταβάσεις. Είναι οι σημαντικές  περίοδοι της ζωής μας, αλλαγές που αφορούν πολλούς τομείς, το άτομο ή όλο το σύστημα της οικογένειας. Η μετάβαση σηματοδοτεί την απώλεια της παλιάς ζωής. Μπορεί να είναι ομαλή και αναμενόμενη ή μπορεί να είναι απρόβλεπτη. Η ζωή αποτελείται από μία ροή, στην οποία τίποτα δεν μένει σταθερό.

Πένθος, φυσιολογικός τρόπος αντίδρασης στην απώλεια

Μία επώδυνη μετάβαση είναι όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με μία απώλεια που εκδηλώνεται με το πένθος. Το πένθος είναι μια συναισθηματική αντίδραση που βιώνουμε όταν αντιμετωπίζουμε τον θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, η απώλεια μιας σημαντικής σχέσης, η απώλεια της υγείας, η απώλεια της εργασίας, ή οποιαδήποτε άλλη αλλαγή. Το πένθος είναι ένας φυσιολογικός τρόπος αντίδρασης σε αυτές τις απώλειες και μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους.

Πώς εκδηλώνεται το πένθος;

Οι έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις που σχετίζονται με το πένθος μπορεί να περιλαμβάνουν τη θλίψη, τον πόνο, την αγανάκτηση, την απογοήτευση, την απομόνωση, τον φόβο και το άγχος. Κάθε άτομο αντιμετωπίζει το πένθος με τον δικό του μοναδικό τρόπο, και ο χρόνος που απαιτείται για την ανάκτηση μπορεί να διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο.

Ποια είναι τα στάδια του πένθους;

Τα στάδια του πένθους αναφέρονται συχνά στην επεξεργασία της απώλειας και της θλίψης. Η θεωρία των σταδίων του πένθους πρωτοπροτάθηκε από την Elisabeth Kübler-Ross στο βιβλίο της “On Death and Dying” (1969). Η Κούμπλερ-Ρος περιέγραψε πέντε βασικά στάδια του πένθους, που πιθανόν να βιώνει κάποιος που αντιμετωπίζει μια σημαντική απώλεια, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου.

Τα στάδια αυτά είναι:

1. Αρνητική Στάση (Denial): Στο αρχικό αυτό στάδιο, οι άνθρωποι μπορεί να αρνηθούν την πραγματικότητα της απώλειας. Μπορεί να αμφισβητούν την είδηση, να αισθάνονται σοκ ή να αρνούνται ότι κάτι τέτοιο συνέβη.
2. Θυμός (Anger): Στο στάδιο αυτό, οι άνθρωποι εκφράζουν θυμό για την απώλεια. Μπορεί να νιώθουν θυμό εναντίον του εαυτού τους, του θεού, της τύχης ή ακόμη και του αγαπημένου προσώπου που έφυγε.
3. Διαπραγμάτευση (Bargaining): Σε αυτό το στάδιο, οι άνθρωποι επιδιώκουν να βρουν έναν τρόπο να αντιμετωπίσουν την απώλεια. Συχνά αυτό συνοδεύεται από εκδηλώσεις όπως υποσχέσεις για μελλοντική αλλαγή ή προσπάθειες να διορθώσουν κάτι που νομίζουν ότι μπορεί να έχει συνέβαλλε στην απώλεια.
4. Κατάθλιψη (Depression): Σε αυτό το στάδιο, οι άνθρωποι αρχίζουν να αντιλαμβάνονται πλήρως την έκταση της απώλειας και να νιώθουν έντονη κατάθλιψη. Αυτό μπορεί να συνοδεύεται από απομόνωση, απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες ή αναζήτηση στήριξης.
5. Αποδοχή (Acceptance): Το τελευταίο στάδιο είναι η αποδοχή της πραγματικότητας της απώλειας. Οι άνθρωποι αρχίζουν να αποδέχονται το γεγονός ότι η απώλεια έχει συμβεί και να βρίσκουν τρόπους για να συνεχίσουν τη ζωή τους μετά την απώλεια.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτά τα στάδια δεν είναι απαραίτητα γραμμικά ή ακριβώς καθορισμένα, και ο καθένας μπορεί να τα βιώσει με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετική σειρά. Επιπλέον, διάφοροι ειδικοί έχουν προσθέσει ή τροποποιήσει αυτά τα στάδια μέσω των ερευνών τους.

Τρόπος αντιμετώπισης του πένθους

Εκφράστε τα συναισθήματά σας: Είναι σημαντικό να μοιραστείτε τα συναισθήματά σας με άλλους και να μην κρατάτε τα συναισθήματά σας μέσα σας.

Ζητήστε βοήθεια: Μην φοβηθείτε να ζητήσετε βοήθεια από επαγγελματίες ψυχικής υγείας ή άλλους που μπορούν να σας υποστηρίξουν σε αυτή τη δύσκολη περίοδο.

Βιβλιογραφία

Bridges W. Managing Transition . Making the most of change   Ανακτήθηκε http://www.moravian.org/wp-content/uploads/2013/06/Bridges_Transition_Model.pdf

Kübler-Ross, E. (1969). On Death and Dying. Routledge.

James, J. W., & Friedman, R. (2009). The Grief Recovery Handbook: The Action Program for Moving Beyond Death, Divorce, and Other Losses. William Morrow Paperbacks.

Neimeyer  R. A. (2006) N’αγαπάς και να χάνεις. Αντιμετωπίζοντας την Απώλεια (μτφ. Παπάζογλου Ει.) Αθήνα: Κριτική (Έτος έκδοσης πρωτότυπου 2006)

Rogers C. (2006) Το γίγνεσθαι του προσώπου. (μτφ. Ρηγοπούλου Μ.) Αθήνα: Ερευνητές (Έτος έκδοσης προτότυπου 1961)

Lewis, C. S. (1994). A Grief Observed. HarperOne.

Schwiebert, P., & DeKlyen, C. (2005). Tear Soup: A Recipe for Healing After Loss. Grief Watch.

Sandberg, S., & Grant, A. (2017). Option B: Facing Adversity, Building Resilience, and Finding Joy. Knopf.