Ο Θησέας στον καναπέ
Από ψυχολογική οπτική, οι μύθοι αντανακλούν τις βαθύτερες επιθυμίες, φόβους και συγκρούσεις της ανθρώπινης ψυχής. Αποκαλύπτουν βαθιά αρχετυπικά διλήμματα, ασυνείδητες δυνάμεις που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και σκέψεις μας. Χρησιμοποιούν συμβολική γλώσσα για να συνδέσουν μια μακρά γραμμή ανθρώπων με τους οποίους μοιραζόμαστε παρόμοιες αγωνίες, επιθυμίες και ανάγκες και είναι κοινές για την ανθρώπινη ανάπτυξη.
Τη φράση «Μίτος της Αριάδνης» τη χρησιμοποιούμε σήμερα προκειμένου να δηλωθεί κάθε στοιχείο που θα οδηγήσει στην εξιχνίαση ενός μυστηρίου, στην επίλυση ενός προβλήματος ή μιας δύσκολης υπόθεσης και προέρχεται από το μύθο του Θησέα και του Μινώταυρου.
Ένας πολύ γνωστός μύθος που διδασκόμαστε στο σχολείο αναφέρεται στον Θησέα ο οποίος με τη βοήθεια του μίτου της Αριάδνης κατάφερε να βρει την έξοδο από το λαβύρινθο του Μίνωα.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία στο λαβύρινθο της Κνωσού ζούσε ο Μινώταυρος, ο γιος του βασιλιά του Μίνωα. Ήταν ένα ον με σώμα ανθρώπου και κεφάλι και ουρά ταύρου. Οι Αθηναίοι ήταν υποχρεωμένοι να στέλνουν κάθε χρόνο επτά νέους και επτά νέες ως τροφή για τον Μινώταυρο. Μην μπορώντας να ανεχτεί την τραγική αυτή θυσία, ο Θησέας, γιος του Αιγαία βασιλιά της Αθήνας, αποφάσισε να είναι κι αυτός ένας από τους δεκατέσσερις νέους, με σκοπό να βρεθεί κοντά στο τέρας και να το σκοτώσει.
Όταν ο Θησέας έφτασε στο παλάτι της Κνωσού, γνώρισε την πανέμορφη κόρη του Μίνωα, την Αριάδνη. Η Αριάδνη, μόλις τον είδε τον ερωτεύτηκε. Όταν άκουσε πως ο Θησέας θα αναμετρηθεί με τον Μινόταυρο του έδωσε ένα κουβάρι, τον περίφημο « Μίτο της Αριάδνης» λέγοντας του να δέσει την άκρη του στην είσοδο του λαβύρινθου και μπαίνοντας να τον ξετυλίγει. Αφού ο Μινόταυρος εξοντώθηκε ο Θησέας με τη βοήθεια του μίτου κατάφερε να ξαναβρεί το δρόμο για την έξοδο του λαβυρίνθου.
Ο μύθος του Θησέα αφηγείται μια ιστορία που αγγίζει ένα διαχρονικό θέμα και συναισθήματα, με την οποία εμείς οι άνθρωποι μπορούμε εύκολα να ταυτιστούμε.
Φανταστείτε τον Θησέα τον θρυλικό βασιλιά της Αθήνας, ξαπλωμένο στον καναπέ ενός θεραπευτή. Η ψυχοθεραπεία, όπως και η μυθολογία, είναι γεμάτη με σύμβολα και ερμηνείες. Η ιστορία του Θησέα στον καναπέ της ψυχοθεραπείας αποτελεί μια αλληγορία για την ανθρώπινη ψυχή και την αναζήτηση της ολοκλήρωσης. Ο ήρωάς μας αφού νίκησε τον Μινώταυρο έρχεται αντιμέτωπος με την περιπλάνηση στο σκοτεινό λαβύρινθο.
Ο λαβύρινθος θεωρείται ένα σύμβολο για τον δρόμο της ζωής του ανθρώπου. Οι δυσκολίες, τα εμπόδια είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής. Στην διάρκεια της ζωής μας υπάρχουν κατά καιρούς εσωτερικοί ή εξωτερικοί παράγοντες που δημιουργούν έντονα συναισθήματα και επηρεάζουν με δυσάρεστο τρόπο την καθημερινότητα μας.
Διαπιστώνουμε ότι οι τρόποι με τους οποίους επιλέγουμε να διαχειριστούμε αυτές τις δύσκολες καταστάσεις καταλήγουν στα ίδια ανεπιθύμητα αποτελέσματα και κάνουν δύσκολη ή αδύνατη την έξοδο από τον λαβύρινθο. Δε γνωρίζουμε τη διαδρομή προς την ελευθερία, θέλουμε να βγούμε από το αδιέξοδο, αλλά οι προσπάθειές μας είναι μάταιες.
Ο λαβύρινθος αντιπροσωπεύει επίσης την ελικοειδή εγκεφαλική δομή όπου δημιουργούνται οι σκέψεις. Στην προσπάθεια να δώσουμε απαντήσεις σ’ αυτές τις προκλήσεις, χανόμαστε μέσα στον προσωπικό λαβύρινθο του μυαλού μας.
Παρά τις προσπάθειές μας να ξεφύγουμε από τις αρνητικές σκέψεις και από τα επαναλαμβανόμενα πρότυπα, συνεχίζουμε να εμπλεκόμαστε σε φαύλους κύκλους δυσλειτουργικών καταστάσεων και σχέσεων.
Στη μυθολογία, η Αριάδνη προσφέρει στον Θησέα τον μίτο που τον βοηθάει να πλοηγηθεί στον λαβύρινθο και να νικήσει τον Μινώταυρο. Μεταφορικά ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να υιοθετήσει τον ρόλο του μίτου της Αριάδνης, καθοδηγώντας τους θεραπευόμενους στο δικό τους λαβύρινθο, αυτό της ψυχής τους.
Στην καθημερινότητά μας τη φράση ‘’μίτος της Αριάδνης’’ τη χρησιμοποιούμε προκειμένου να δηλωθεί κάθε στοιχείο που θα οδηγήσει στην εξιχνίαση ενός μυστηρίου, στην επίλυση ενός προβλήματος ή μιας δύσκολης υπόθεσης. Ο μίτος της Αριάδνης συμβολίζει την ελπίδα για σωτηρία.
Ξετυλίγοντας από κοινού ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος έρχονται αρχικά αντιμέτωποι με το ‘’τέρας της ψυχής’’ και στη συνέχεια ακολουθώντας την αντίστροφη πορεία, με τη βοήθεια του μίτου, βγαίνουν από τους δαιδαλώδεις διαδρόμους προς την έξοδο του ψυχοφθόρου λαβύρινθου.
Ο Θησέας, ως ήρωας, αναγνωρίζει τους φόβους του και τις αδυναμίες του, δέχεται την καθοδήγηση του μίτου της Αριάδνης και με θάρρος μπαίνει στον λαβύρινθο. Συμβολικά η τόλμη του Θησέα αποτελεί πηγή έμπνευσης, υπενθυμίζοντάς μας ότι όλοι μπορούμε να υπερνικήσουμε τις δυσκολίες της ζωής.
Το ίδιο θάρρος δείχνει και ο οποιοσδήποτε από εμάς επιλέγει να «ξαπλώσει» στον καναπέ της ψυχοθεραπείας για να ξεπεράσει τις δύσκολες περιστάσεις της ζωής του και να βρει τον δρόμο προς την αυτογνωσία, την ευημερία και την εξέλιξη. Η αληθινή δύναμη έρχεται από την αναγνώριση των συναισθημάτων μας, ακόμα και τον πιο σκοτεινών.
Στην ψυχοθεραπεία το ‘’θηρίο μέσα μας’’ δεν νικιέται με μάχη, αλλά με κατανόηση, αποδοχή και αγάπη.
Βιβλιογραφία
Βεατρίκη Κάντζολα – Σαμπατάκου, (2007). «Παραμυθένιες ιστορίες από την Ελληνική Μυθολογία», Αθήνα, εκδόσεις Σαββάλας
Εγκυκλοπαίδεια «Για σας, παιδιά», εκδόσεις Αυλός, τόμος 2, σελίδα 583
Μπαμπινιώτης, Γ. (1998). Λεξικό της Νέας ΕλληνικήςΓλώσσας», Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας
http://www.krassanakis.gr/minotaur.htm
http://el.wikipedia.org/wiki/Αριάδνη
http://el.wikipedia.org/wiki/Μινώταυρος
(ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΥΠΝΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΙΝΗ ΕΥΤΥΧΙΑ ΓΕΡΟΥΚΗ ΑΡΙΑΔΝΗ)